Παρόλο που για τους ενήλικες η παιδική ηλικία φαντάζει γεμάτη ανεμελιά και απαλλαγμένη από άγχος και πιέσεις, η πραγματικότητα είναι συχνά λίγο διαφορετική. Φυσικά τα παιδιά δεν έχουν άγχος για το πώς θα πληρώσουν τους λογαριασμούς ή για το πώς θα αντιμετωπίσουν το προϊστάμενο τους, ωστόσο υπάρχουν άλλοι καθημερινοί παράγοντες οι οποίοι μπορούν να στρεσάρουν τα παιδιά.
Μην ξεχνάτε ότι το στρες αποτελεί την αντίδραση του οργανισμού μας σε διάφορα ερεθίσματα και η ένταση του εξαρτάται από τις δυνάμεις που θεωρούμε ότι έχουμε προκειμένου να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις που δημιουργούνται.
Η ανάγκη για έλεγχο του στρες στα παιδιά είναι μεγάλη, καθώς οι αρνητικές επιπτώσεις του χρόνιου και έντονου στρες μπορούν να γίνουν ορατές άμεσα στην σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού.
Τι προκαλεί στρες στα παιδιά;
Μελέτες δείχνουν πως για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, η βασική πηγή στρες είναι η απομάκρυνσή τους από τους γονείς.. Για τα μεγαλύτερα παιδιά οι πηγές του στρες μπορεί να είναι πολλές περισσότερες. Οι επιδόσεις στο σχολείο και η πίεση για αφομοίωση μεγάλου όγκου πληροφοριών συχνά πιέζουν το παιδί. Ακόμα η ενσωμάτωση με τους συνομηλίκους, η απόκτηση φίλων και η αποδοχή, το άγχος της απόδοσης σε συνδυασμό με τις υψηλές προσδοκίες των γονέων αποτελούν καθημερινές πηγές στρες. Παράλληλα, ας μην ξεχνάμε πως τα παιδιά αντιλαμβάνονται και μοιράζονται το στρες και τις δυσκολίες της οικογένειας. Καθώς τα παιδιά είναι σε θέση να καταλάβουν τις οικονομικές δυσκολίες των γονέων και τις συνέπειες τους, τους τσακωμούς και τις εντάσεις ή τα προβλήματα υγείας κάποιου συγγενικού προσώπου.
Πώς θα καταλάβω πως το παιδί μου έχει στρες;
Παρόλο που τα παιδιά μπορεί να μην εκφράσουν ανοικτά την αγωνιά και το στρες τους, ο γονέας γνωρίζοντας το παιδί του μπορεί να το διακρίνει. Αλλαγές στη συμπεριφορά, επιθετικότητα και εκνευρισμός, απότομες αλλαγές στη διάθεση, αλλαγές στο ωράριο του ύπνου και «βρέξιμο» του κρεβατιού, δυσκολία συγκέντρωσης, απομόνωση, αλλά και σωματικά συμπτώματα όπως ο πόνος στη κοιλιά μπορούν να σχετίζονται με μια περίοδο αυξημένου στρες για τα παιδιά.
Μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;
Το βασικότερο βήμα για να μπορέσετε να βοηθήσετε αποτελεσματικά το παιδί σας είναι να το ακούσετε με ενδιαφέρον και αποδοχή. Έτσι θα κερδίσετε την εμπιστοσύνη του και το παιδί θα νιώσει άνετα ώστε να σας πει αυτά που το φοβίζουν ή το στρεσάρουν. Σε κάθε περίπτωση αφιερώστε χρόνο, δείξτε πως το καταλαβαίνετε και αποφύγετε να μειώσετε αυτό που νιώθει.
Πρακτικές συμβουλές:
- Ρυθμίστε τη καθημερινή ρουτίνα του παιδιού, με τη βοήθεια ενός καλού προγραμματισμού.
- Αποφύγετε τα βαρυφορτωμένα προγράμματα και φροντίστε το παιδί να έχει πάντα χρόνο για δραστηριότητες που το ευχαριστούν.
- Προετοιμάστε το παιδί για ενδεχόμενα λάθη και αποτυχίες, έτσι ώστε να είναι σε θέση να τα διαχειριστεί με ηρεμία.
- Δώστε έμφαση στην ισορροπημένη διατροφή, καθώς πολλές τροφές αυξάνουν το στρες.
- Φροντίστε το παιδί να κοιμάται αρκετά ώστε να χαλαρώνει και να ηρεμεί.
- Παροτρύνεται το παιδί να ασχοληθεί με κάποιο άθλημα, ώστε να εκτονώνει την ένταση και το καθημερινό στρες.
- Ενισχύστε τις φυσικές ικανότητες του παιδιού, ώστε να πετυχαίνει τη βέλτιστη απόδοση με λιγότερο στρες.
- Βοηθήστε το να θέτει εφικτούς και ρεαλιστικούς στόχους.
Τέλος, μη ξεχνάτε να ελέγχετε το δικό σας στρες!!
Κωνσταντίνα Εξαρχοπούλου
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, απόφοιτος του τμήματος Επιστήμης Διατροφής & Διαιτολογίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. Απέκτησε το μεταπτυχιακό της με θέμα «Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας» στην Ιατρική Σχολή Αθηνών. Εργάζεται ως διαιτολόγος στο ιδιωτικό της γραφείο «αλλάζουμε».