Η εγκυμοσύνη είναι μια φυσιολογική περίοδος στη ζωή της γυναίκας, η οποία συνδέεται με πλήθος ορμονολογικών και σωματικών αλλαγών, με αποτέλεσμα την εμφάνιση έντονων συναισθηματικών αντιδράσεων. Στο γενικότερο άγχος και στις αγωνίες της εγκυμοσύνης συχνά συμμετέχει ή πρωταγωνιστεί η διατροφή. Όσο και να προσπαθεί μια γυναίκα να μείνει ανεπηρέαστη, οι συμβουλές των φίλων που έχουν ήδη γίνει μανούλες, οι αναρίθμητες πληροφορίες στο διαδίκτυο και οι χρυσές συμβουλές της μαμάς δημιουργούν ένα χάος μέσα στο οποίο προσπαθεί να βρει τι πρέπει να κάνει.
Πρέπει να τρώω για δυο;
Αντίθετα με όσα μπορεί να έχετε ακούσει, οι διατροφικές απαιτήσεις μιας εγκύου δεν διαφέρουν σημαντικά από αυτές που είχε προ εγκυμοσύνης. Συγκεκριμένα, το πρώτο τρίμηνο της κύησης δεν διαφοροποιούνται καθόλου από τις συνήθεις διατροφικές τις ανάγκες, ενώ κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο, απαιτείται αύξηση της ενεργειακής πρόσληψης μόλις 300 και 500 θερμίδων αντίστοιχα. Η αύξηση αυτή είναι μικρή και μπορεί να καλυφθεί με ελαφριά σνακ όπως ψωμί με ταχίνι και φρούτο, γιαούρτι με φρούτα και δημητριακά, αραβική πίτα με κοτόπουλο και λαχανικά.
Ιδιαίτερη προσοχή, ωστόσο, πρέπει να δίνεται στην ποιότητα της διατροφής, η οποία πρέπει να περιλαμβάνει τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων σε ποσότητες που να καλύπτουν τις ατομικές διατροφικές ανάγκες. Η διατροφή της γυναίκας θα πρέπει να περιλαμβάνει:
- Ψωμί, δημητριακά και ζυμαρικά κατά προτίμηση ολικής άλεσης ή πολύσπορα.
- Όσπρια και ρύζι.
- Φρούτα και λαχανικά.
- Γάλα, γιαούρτι, σκληρά τυριά κατά προτίμηση χαμηλά σε λιπαρά.
- Κρέας, ψάρι, πουλερικά, μαγειρεμένα αυγά και ξηρούς καρπούς.
Ο καθημερινός συνδυασμός των παραπάνω τροφίμων εξασφαλίζει την ικανοποιητική πρόσληψη βασικών μετάλλων όπως φυλλικό οξύ, σίδηρο, ασβέστιο και ιώδιο, τα οποία είναι απαραίτητα για την ομαλή ανάπτυξη του εμβρύου.
Προσοχή!
Η περίοδος της εγκυμοσύνης χαρακτηρίζεται από μεταβολές στο ορμονικό προφίλ των γυναικών και σχετίζονται με μείωση της αμυντικής ικανότητας του οργανισμού, καθιστώντας τις γυναίκες πιο επιρρεπείς σε τροφικές δηλητηριάσεις. Ακόμα το αγέννητο μωρό μπορεί να μολυνθεί από τα βακτήρια των τροφών, δεδομένου ότι το ανοσοποιητικό του σύστημα δεν είναι ακόμα αναπτυγμένο. Τρόφιμα που μπορεί να περιέχουν παθογόνους μικροοργανισμούς, είναι:
- Μαλακά τυριά.
- Έτοιμα φαγητά.
- Ωμά αυγά και ωμά ή ημιμαγειρεμένα ή κρύα κρέατα.
- Ωμά λαχανικά και σαλάτες που δεν έχουν πλυθεί σωστά.
- Ωμά θαλασσινά όπως στρείδια, ωμό ψάρι , καπνιστός σολομός ή καπνιστά αλλοιωμένα ή μη σωστά συντηρημένα γαλακτοκομικά, τυρί και κρέας.
- Φρούτα με τη φλούδα ή φρούτα που δεν έχουν πλυθεί σωστά.
Ακόμα, η διατροφή της εγκύου δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει μεγάλα ψάρια, όπως ξιφία, πέστροφα, σκουμπρί και σολομό καθώς αυτά φαίνεται ότι περιέχουν μεγάλες ποσότητες βαρέων μετάλλων, όπως ο υδράργυρο και μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στην υγεία και την ανάπτυξη του εμβρύου.
Και τι κάνουμε για τις ενοχλητικές καούρες και τη ναυτία;
Η ναυτία, ο εμετός, οι καούρες είναι συχνά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, δυσκολεύοντας τη καθημερινότητα της εγκύου.
Για να περιορίσετε τη ναυτία και τον εμετό, αποφύγετε τη κατανάλωση φαγητών με έντονη μυρωδιά, πολλά καρυκεύματα, καθώς και τα λιπαρά ή τηγανιτά τρόφιμα. Προτιμήστε ελαφριά φαγητά και καταναλώστε μικρά και τακτικά γεύματα, τις ώρες που πεινάτε και νιώθετε καλύτερα. Ακόμα, θυμηθείτε να περιορίζετε τη κατανάλωση υγρών πριν το γεύμα ή όταν τα συμπτώματα είναι έντονα.
Οι καούρες που αισθάνεστε οφείλονται στην παλινδρόμηση των οξέων του στομάχου και είναι συχνότερες όσο η εγκυμοσύνη προχωρά. Για να μειώσετε τα ενοχλητικά συμπτώματά τους, αποφύγετε τη κατανάλωση καρυκευμάτων, γλυκών και σοκολάτας, ανθρακούχων αναψυκτικών, χυμών από πορτοκάλια, μανταρίνια γκρέιπφρουτ, καφέ, δυόσμου, μέντας, σκόρδου, κρεμμυδιού, αλκοόλ. Ακόμα καταναλώστε μικρά γεύματα και εξασφαλίστε πως το τελευταίο σας γεύμα γίνεται 2 ώρες τουλάχιστον πριν την κατάκλιση.
Χαλαρώστε….
Όπως βλέπετε, μικρές αλλαγές στη καθημερινή διατροφή είναι αρκετές για να καλύψουν τις ανάγκες της εγκύου και του εμβρύου, χωρίς άγχος και αυστηρούς περιορισμούς. Οι συμβουλές του γιατρού και του διαιτολόγου, σε συνδυασμό με τα μηνύματα που λαμβάνετε από το σώμα σας αρκούν για να φτιάξετε το πρόγραμμα διατροφής της εγκυμοσύνης σας.
Κωνσταντίνα Εξαρχοπούλου
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, απόφοιτος του τμήματος Επιστήμης Διατροφής & Διαιτολογίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. Απέκτησε το μεταπτυχιακό της με θέμα «Έλεγχος του Στρες και Προαγωγή της Υγείας» στην Ιατρική Σχολή Αθηνών. Εργάζεται ως διαιτολόγος στο ιδιωτικό της γραφείο «αλλάζουμε».